By آرمان عطایی شیوه‌نامه جدید همکاری ریلی «نحوه سیر، ثبت و حسابرسی واگن‌های ایرانی» بین ایران، ترکمنستان و ازبکستان با حضور مدیرعامل راه‌آهن ایران و مقامات ارشد دو کشور همسایه امضا شد. این سند با هدف تسهیل تردد واگن‌های ایرانی، افزایش ظرفیت حمل‌ونقل بین‌المللی و ارتقای هماهنگی فنی میان شبکه‌های ریلی سه کشور طراحی شده است.
آنچه شیوه‌نامه همکاری ریلی ایران ترکمنستان ازبکستان تعیین می‌کند
شیوه‌نامه، چارچوبی عملیاتی برای عبور واگن‌های ایرانی در قلمروی ترکمنستان و ازبکستان فراهم می‌آورد و موضوعات کلیدی زیر را پوشش می‌دهد: نحوه تردد واگن‌های مسقف، مخزندار، غله‌بر و کانتینربر؛ سازوکار ثبت و حسابرسی واگن‌ها در مسیرهای مرزی؛ و مقررات مربوط به بوژی‌ها و عرض خطوط ۱,۴۳۵ و ۱,۵۲۰ میلی‌متر. این توافق همچنین شرایط مرخصی حرکت واگن‌های ساخت کشورهای CIS در خاک دو کشور همسایه را پیش‌بینی کرده است.
بندهای فنی و اجرایی مهم
- تعویض بوژی در سرخس: تعویض بوژی از عرض ۱,۴۳۵ به ۱,۵۲۰ میلی‌متر در ایستگاه سرخس مشخص شده و تأمین بوژی‌ها بر عهده ایران است و طرفین همسایه از پرداخت حق استفاده معاف می‌شوند.
- استانداردهای ایمنی و تعمیرات دوره‌ای: شیوه‌نامه ضوابط تعمیراتی و بازبینی دوره‌ای واگن‌ها و بوژی‌ها را مطابق مقررات بین‌المللی تعیین کرده تا حمل انواع محمولات از جمله بارهای بسته‌بندی، فله‌ای، مایع، غیرگاباری و خطرناک با استانداردهای ایمنی انجام شود.
پیامدها و مزایای عملیاتی همکاری ریلی ایران ترکمنستان ازبکستان
این توافق فنی می‌تواند زمان و هزینه عملیات گذر مرزی را کاهش دهد، ظرفیت ترانزیتی ایران را تقویت کند و جریان کالا بین آسیا و اروپا را روان‌تر سازد. علاوه بر این، تسهیل عبور واگن‌های ایرانی و امکان ترانس‌شیپمنت هدف‌مند در مرزها به کسب‌وکارها و صادرکنندگان ایرانی امکان رقابت‌پذیری بیشتر در مسیرهای ترانزیتی منطقه‌ای می‌دهد.
پیشنهادات برای بهره‌وری بیشتر توافق
- ایجاد کارگروه مشترک فنی برای پایش اجرای شیوه‌نامه و رفع گلوگاه‌های لجستیکی.
- توسعه زیرساخت‌های ریلی و محوطه‌های ترانس‌شیپمنت در نقاط کلیدی برای تسریع عملیات بارگیری و کاهش زمان انتظار.
جمع‌بندی
شیوه‌نامه جدید همکاری ریلی ایران ترکمنستان ازبکستان یک گام عملی جهت تسهیل تردد واگن‌های ایرانی و افزایش ظرفیت ترانزیت منطقه‌ای است. اجرایی‌شدن کامل این سند می‌تواند نقش ایران در شبکه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی را تقویت کرده و هزینه و زمان انتقال کالا را کاهش دهد، مشروط بر اینکه بندهای فنی، تعمیراتی و مدیریتی با نظارت مستمر دنبال شوند.
آرمان عطایی
من فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.