مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، در نشست «هم‌اندیشی برای تحول‌آفرینی» با کانون‌های بازنشستگان سراسر کشور، جزئیاتی از وضعیت مالی این سازمان و چالش‌های تأمین منابع برای پرداخت حقوق مستمری‌بگیران در خردادماه را تشریح کرد. این ماه با بحران مالی و کاهش شدید درآمدهای بیمه‌ای همراه بود که به گفته سالاری، سازمان را تا مرز ناتوانی در پرداخت حقوق‌ها پیش برد.
افزایش هزینه‌های درمان و فشار بر منابع مالی سازمان
سالاری با اشاره به برآوردهای مالی سال جاری، اعلام کرد که سازمان تأمین اجتماعی حداقل با ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه مواجه است. بخش عمده‌ای از این هزینه‌ها مربوط به پرداخت مستمری‌هاست، اما هزینه‌های درمانی به‌دلیل افزایش قیمت دارو، تجهیزات پزشکی و تعرفه‌های خدمات درمانی، رشد بیشتری نسبت به سایر بخش‌ها داشته‌اند و پیش‌بینی‌های اولیه را پشت سر گذاشته‌اند.
شکاف درآمد و هزینه؛ نیاز به تأمین منابع از مسیرهای جایگزین
بر اساس اظهارات مدیرعامل، در شرایط عادی حدود ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان از طریق حق بیمه وصول می‌شود، اما برای تأمین کسری بودجه ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی، سازمان باید از منابع دیگر بهره گیرد. بخشی از این منابع شامل سود سهام شرکت‌ها (حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان) و کمک‌های غیرنقدی احتمالی دولت (حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان) است. با این حال، همچنان حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان کسری باقی می‌ماند که تأمین آن با توجه به محدودیت‌های قانونی و عملیاتی، چالش‌برانگیز است.
بحران خردادماه؛ بدهی سنگین به سیستم بانکی
در خردادماه، سازمان تأمین اجتماعی پیش‌بینی کرده بود که بتواند ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از محل حق بیمه‌ها درآمد کسب کند، اما تنها ۶۸ هزار میلیارد تومان وصول شد. این کاهش ۳۲ هزار میلیارد تومانی، فشار سنگینی بر سازمان وارد کرد و نگرانی‌هایی جدی درباره پرداخت حقوق بازنشستگان به‌وجود آورد.
سالاری در ادامه توضیح داد که تا آخرین روز خرداد، سازمان تحت فشار شدید مالی قرار داشت و برای تأمین حقوق مستمری‌بگیران، ناچار به استقراض گسترده از سیستم بانکی شد. به‌طوری‌که در شب پایانی خرداد، بدهی سازمان به بانک‌ها به رقم بی‌سابقه ۶۸ هزار میلیارد تومان رسید.
ضرورت اصلاح ساختار مالی و حمایت‌های پایدار
این وضعیت نشان‌دهنده نیاز فوری به اصلاح ساختار مالی سازمان تأمین اجتماعی و افزایش حمایت‌های دولتی است. کارشناسان معتقدند که برای پایداری پرداخت‌ها و جلوگیری از بحران‌های مشابه، باید منابع درآمدی پایدار و قابل اتکا برای این سازمان تعریف شود. همچنین شفاف‌سازی در نحوه تخصیص بودجه و تعامل مؤثر با دولت و بخش خصوصی می‌تواند به کاهش فشارهای مالی کمک کند.
ادامه این گزارش می‌تواند به بررسی راهکارهای پیشنهادی برای عبور از بحران، نقش دولت در تأمین منابع و تأثیر این وضعیت بر رفاه بازنشستگان بپردازد.
