با گسترش اثرات مخرب جنگ ۱۲ روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی، بسیاری از شهروندان نسبت به خسارات وارد آمده به اموال شخصی، به ویژه خودروها، دچار نگرانی شده‌اند. یکی از سؤالات اساسی در این میان، چگونگی مطالبه خسارت و تعیین نهاد مسئول پرداخت آن است.
در همین رابطه، سید مهران ریاضی، وکیل پایه یک دادگستری، در گفت‌وگویی حقوقی اعلام کرد: خسارات وارده به خودروها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد؛ نخست آسیب‌هایی که مستقیماً ناشی از عملیات جنگی مانند برخورد پهپاد به خودرو هستند، و دوم خسارات غیرمستقیم مانند ریزش دیوار مجاور بر اثر موج انفجار.
به گفته ریاضی، در مورد خسارات غیرمستقیم، نقش کارشناس فنی بسیار حائز اهمیت است. اگر کارشناس تشخیص دهد که خسارت ناشی از سهل‌انگاری در مقاوم‌سازی ساختمان همسایه بوده است، مسئولیت می‌تواند متوجه مالک آن ساختمان باشد. در این صورت، شخص زیان‌دیده قادر است از بیمه و همچنین مالک مربوطه مطالبه خسارت کند.
او در ادامه افزود: در برخی شرایط، دولت نیز از طریق تشکیل صندوق‌های خاص، مسئول جبران بخشی از خسارات خواهد بود؛ همان‌گونه که در بلایای طبیعی مانند زلزله نیز مصوباتی برای پرداخت خسارت‌ها صادر می‌شود. شهروندان می‌توانند با مراجعه به دادگاه محاکم صلح، درخواست تأمین دلیل کنند تا در حضور کارشناس رسمی، میزان خسارت و مقصر احتمالی مشخص شود.
در خصوص نقش بیمه‌ها، این حقوقدان توضیح داد: بیمه بدنه در شرایط خاص مانند جنگ یا شورش، در صورت داشتن الحاقیه مرتبط و اطلاع‌رسانی مناسب، موظف به پرداخت خسارت است. در صورت عدم اطلاع‌رسانی شفاف از سوی شرکت بیمه، این شرکت می‌تواند مسئول شناخته شود.
ریاضی همچنین خاطرنشان کرد که برای هرگونه مطالبه حقوقی، تعیین دقیق میزان خسارت و تشخیص مسئولیت بر عهده کارشناسان رسمی دادگستری است. خسارت‌های مالی معمولاً از سوی دولت یا صندوق‌های جبران خسارت پوشش داده می‌شوند و خسارات جانی نیز تحت پوشش صندوق خسارت‌های بدنی قرار می‌گیرد.
وی در پایان توصیه کرد: بهتر است افراد زیان‌دیده تمام طرف‌های احتمالی از جمله دولت، شرکت بیمه و سایر اشخاص مرتبط را در فرایند دادرسی طرف دعوا قرار دهند تا در نهایت دادگاه با بررسی مستندات، مسئول اصلی پرداخت خسارت را تعیین کند.
این گفت‌وگو بخشی از سلسله مطالب آگاهی‌بخش حقوقی برای ارتقای شناخت عمومی از شیوه‌های قانونی مطالبه حق در شرایط بحرانی است.
