با وجود تأکید برنامه هفتم توسعه بر گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر به منظور کاهش خاموشی‌های شبکه برق، کمبود منابع مالی و محدودیت‌های اعتباری همچنان به عنوان مانع جدی در مسیر تحقق این اهداف مطرح است.
عقب‌ماندگی در تحقق اهداف توسعه‌ای تجدیدپذیرها
کشور ایران با ظرفیت بالای جغرافیایی برای بهره‌برداری از انرژی‌های خورشیدی و بادی، تنها یک درصد از تولید برق شبکه خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کند. این در حالی است که میانگین جهانی سهم تجدیدپذیرها به حدود ۱۰ درصد رسیده و ظرفیت بالقوه‌ای مانند تولید ۶۰ هزار مگاوات برق خورشیدی در ایران می‌تواند نقش مؤثری در کاهش ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی شبکه ایفا کند.
موانع مالی و تحریم؛ چالش سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی پاک
با وجود وعده‌هایی مانند تأمین ۳ میلیارد دلار از سوی صندوق توسعه ملی، روند تخصیص این اعتبارات بسیار کند و محدود گزارش شده است. محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو، اعلام کرد که تاکنون تنها ۱۰ درصد از بودجه وعده داده شده برای ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین شده است. همچنین با وجود برنامه‌ریزی برای رسیدن به ظرفیت ۵ هزار مگاوات تا شهریور سال جاری، تاکنون حدود ۲ هزار مگاوات به مدار وارد شده و پیشرفت پروژه‌ها با چالش جدی مواجه است.
ظرفیت‌های استانی و چشم‌انداز توسعه تجدیدپذیرها
طبق اعلام سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر، استان‌هایی مانند کرمان و سمنان در صدر مناطق مستعد احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی قرار دارند. برنامه دولت چهاردهم نیز بر تأمین ۵ هزار مگاوات برق از نیروگاه‌های بادی متمرکز شده که امید می‌رود بخشی از آن تا پیک سال آینده عملیاتی شود.
صنایع و مسئولیت توسعه نیروگاه‌ها
بر اساس قانون مانع‌زدایی از صنایع انرژی‌بر، تا پایان سال ۱۴۰۴ صنایع موظف به احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه هستند. با این‌حال، سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر تنها هزار مگاوات از این رقم را تشکیل می‌دهد و عدم رغبت صنایع برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تجدیدپذیر، در کنار بهره‌مندی از برق یارانه‌ای، موجب کندی پیشرفت شده است.
راهکار مقابله با ناترازی برق
با در نظر گرفتن ناترازی ۲۴ هزار مگاواتی برق در سال جاری، تخصیص هدفمند منابع مالی به پروژه‌های انرژی‌های پاک می‌تواند از افزایش بحران جلوگیری کند. توسعه متوازن نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، نه‌تنها بستری برای خودکفایی انرژی فراهم می‌آورد، بلکه مسیر پایداری و امنیت انرژی کشور را هموار خواهد ساخت.
