By آرمان عطایی چرا مدیریت بوم‌گردی روستایی ضروری است؟
اجرای نظام یکپارچه مدیریت بوم‌گردی روستایی به معنای تعریف ساختار مشخص برای مرجع صدور مجوز، آموزش، نظارت و ارزیابی است. با این رویکرد، کیفیت خدمات بوم‌گردی ارتقا یافته و تجربه گردشگران در کنار حفظ زیست‌بوم و فرهنگ محلی تضمین می‌شود. مدیریت بوم‌گردی روستایی همچنین بستری برای توانمندسازی جوامع محلی و ایجاد درآمد پایدار فراهم می‌آورد. این نظام نقشه راهی جامع است که حرکت از رشد قارچ‌گونه بدون ضابطه به سمت توسعه هدفمند را ممکن می‌سازد.
چارچوب اجرایی نظام یکپارچه مدیریت بوم‌گردی روستایی
برای نخستین‌بار سازوکار صدور مجوز و اعطای تسهیلات بانکی به بوم‌گردی‌های روستایی مشروط به اجرای چند مرحله آموزشی و نظارتی شده است. این چارچوب که به استان‌ها ابلاغ شده، شامل موارد زیر است:
- گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی در حوزه میزبانی روستایی، حفاظت محیط‌زیست و بازاریابی دیجیتال
- اجرا و ثبت پروژه‌ها در پلتفرم ملی بوم‌گردی برای پیگیری مستمر و ارائه گزارش عملکرد
- ارزیابی دوره‌ای توسط تیم‌های مشترک وزارت میراث فرهنگی و دانشگاه‌های مرتبط
با این اقدامات، نظارت و هدایت کسب‌وکارهای بوم‌گردی روستایی به شیوه منظم‌تری انجام می‌گیرد و امکان پایش شاخص‌های اقتصادی و زیست‌محیطی فراهم می‌شود.
تطبیق نظام یکپارچه با استانداردهای یونسکو
برای مناطق ثبت شده مانند جنگل ابر شاهرود و قلعه الموت، ضوابط یونسکو در طراحی طرح‌های گردشگری ملاک عمل است. این فهرست بایدها و نبایدها شامل موارد زیر است:
- حفاظت از عرصه و حریم با اولویت اقدامات کم‌تخریب و کم‌هزینه
- حفظ اصالت فرهنگی و طبیعی بدون ساخت‌وسازهای بزرگ
- ارائه طرح‌های آموزش مشارکتی برای ساکنان محلی و گردشگران
اجرای نظام یکپارچه مدیریت بوم‌گردی روستایی با رعایت این استانداردها، فرصتی برای بهره‌گیری از ظرفیت جهانی میراث فرهنگی و جذب گردشگر مسئولیت‌پذیر ایجاد می‌کند.
افق‌های پیش‌رو در مدیریت بوم‌گردی روستایی
نظام یکپارچه مدیریت بوم‌گردی روستایی نه‌تنها زمینه‌ساز رشد متوازن اقتصادی و فرهنگی در روستاهاست، بلکه پل ارتباطی میان مدیریت متمرکز و نیازهای بازار نوین گردشگری نیز محسوب می‌شود. تحول دیجیتال، صدور مجوز برخط و نقشه‌برداری هوشمند از ظرفیت‌های بعدی این نظام خواهد بود. با تقویت زیرساخت‌های آموزشی و نظارتی، می‌توان به گردشگری روستایی پایدار و افزایشی مداوم در رضایتمندی گردشگران دست یافت.
آرمان عطایی
من فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.