در یک پژوهش مشترک میان مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاددانشگاهی و دانشگاه تربیت مدرس، اثربخشی پروبیوتیک‌های استخراج‌شده از طیور بومی با آنتی‌بیوتیک‌های رایج و پروبیوتیک‌های تجاری در پرورش جوجه‌های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه با هدف یافتن جایگزینی ایمن، مؤثر و بومی برای آنتی‌بیوتیک‌ها در صنعت طیور انجام شده و نتایج آن چشم‌انداز تازه‌ای برای کاهش وابستگی به داروهای شیمیایی در این حوزه ترسیم کرده است.
کاهش وابستگی به آنتی‌بیوتیک‌ها با بهره‌گیری از میکروارگانیسم‌های بومی
با توجه به نگرانی‌های جهانی درباره مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها و افزایش مقاومت‌های دارویی، استفاده از پروبیوتیک‌ها به‌عنوان جایگزینی طبیعی و کم‌عارضه مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این پژوهش، چندین سویه پروبیوتیکی بومی که به‌صورت علمی فرمول‌بندی شده بودند، از نظر شاخص‌هایی مانند رشد، ضریب تبدیل خوراک، وزن نهایی و سلامت روده‌ای جوجه‌های گوشتی با گروه‌های تحت درمان با آنتی‌بیوتیک و پروبیوتیک‌های تجاری مقایسه شدند.
عملکرد مطلوب پروبیوتیک‌های بومی در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌ها
نتایج این تحقیق که توسط تیمی از پژوهشگران شامل دکتر محدثه رمضانی، مهدی مشتاقی نیکو، محمد پورمحی‌الدینی، محمد عسگری و همکارانشان انجام شده، نشان داد که پروبیوتیک‌های بومی نه‌تنها عملکردی مشابه آنتی‌بیوتیک‌ها دارند، بلکه در برخی شاخص‌ها مانند سلامت دستگاه گوارش و کاهش بیماری‌های التهابی، عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند.
طراحی علمی و اعتبار بالای پژوهش
از نکات برجسته این مطالعه می‌توان به طراحی دقیق آزمایش‌ها، استفاده از کنترل‌های علمی و بررسی هم‌زمان شاخص‌های فیزیولوژیکی و میکروبی اشاره کرد که اعتبار نتایج را افزایش داده است. مراحل بعدی این پروژه شامل آزمایش‌های گسترده‌تر در مقیاس مزرعه‌ای و ارزیابی ایمنی بلندمدت این پروبیوتیک‌ها خواهد بود.
گامی مهم در توسعه فرآورده‌های زیستی و امنیت غذایی
این پژوهش نه‌تنها در مسیر توسعه محصولات زیستی بومی گام برداشته، بلکه می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های کلان برای کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک در صنعت دام و طیور کشور مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این تحقیق در نشریه معتبر Journal of Veterinary Research با عنوان «مقایسه اثر دو پروبیوتیک نوین با آنتی‌بیوتیک و پروبیوتیک‌های تجاری بر عملکرد جوجه‌های گوشتی» منتشر شده است.
این دستاورد علمی، نویدبخش تحول در صنعت پرورش طیور و ارتقای سلامت عمومی از طریق کاهش مصرف داروهای شیمیایی و جایگزینی آن‌ها با راهکارهای طبیعی و بومی است.
