با گذشت ماهها از آغاز جنگ و تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی در شرق اروپا، اوکراین بار دیگر بر پافشاری خود برای پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تاکید کرد. این موضع در حالی اعلام میشود که طرحهای صلح پیشنهادی، از جمله نسخه اولیه طرح آمریکا، شرط عدم عضویت کییف در این پیمان دفاعی را مطرح کردهاند، که با واکنش قاطع مقامات اوکراینی روبهرو شده است.
پافشاری اوکراین بر عضویت در ناتو و رد طرح صلح آمریکا
«آندری یرماک»، رئیس دفتر رئیسجمهور اوکراین، در مصاحبهای با نشریه «اکسیوس» به صراحت اعلام کرد که اوکراین هرگز از پیگیری مسیر عضویت در ناتو دست بر نخواهد داشت. وی با اشاره به اینکه دولت اوکراین خود را متعهد به تکلیف قانونی برای پیوستن به ناتو میداند، تاکید کرد که این کشور از این موضع عقبنشینی نخواهد کرد. این اظهارات در واکنش به طرح صلح ۲۸ مادهای پیشنهادی ایالات متحده مطرح شده که کییف آن را "غیرقابل قبول" دانسته است.
<br>
<br>
نسخه اولیه طرح آمریکا برای پایان دادن به درگیریها در اوکراین، شامل تعهد کییف برای عدم پیوستن به ناتو و همچنین محدودیتهایی بر اندازه ارتش این کشور میشد. این بخش از طرح با مخالفت شدید رهبران اروپایی نیز مواجه شده و آنها خواستار اصلاح این مفاد هستند. اوکراین از ابتدای درگیریها، همواره بر تمایل خود برای پیوستن هرچه سریعتر به ناتو به عنوان یک تضمین امنیتی تاکید کرده و در سپتامبر ۲۰۲۲ رسماً درخواست عضویت سریع را ارائه داده بود.
تاریخچه و موانع پیوستن اوکراین به ناتو
تلاش اوکراین برای عضویت در ناتو ریشهای عمیقتر از جنگ فعلی دارد و از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دستور کار سیاست خارجی این کشور قرار گرفته است. پس از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ و آغاز درگیریها در شرق اوکراین، مسئله عضویت در ناتو به یکی از اولویتهای اصلی کییف تبدیل شد. با این حال، مسیر عضویت برای اوکراین همواره با چالشها و موانع متعددی همراه بوده است:
مخالفت برخی اعضای ناتو: رئیسجمهور ولودیمیر زلنسکی در ژانویه سال جاری (۲۰۲۵) اظهار داشت که کشورهایی مانند مجارستان، آلمان، اسلواکی و حتی ایالات متحده آمریکا با عضویت اوکراین در ناتو مخالفت کردهاند. دلایل این مخالفتها اغلب شامل نگرانی از تشدید تنش با روسیه، بند ۵ اساسنامه ناتو (دفاع جمعی) و پیامدهای احتمالی آن برای امنیت اروپا است.
بند ۵ اساسنامه ناتو: پذیرش کشوری در حال جنگ به ناتو، میتواند اعضای دیگر را بلافاصله وارد درگیری مستقیم با روسیه کند که بسیاری از کشورهای غربی تمایلی به آن ندارند.
پیامدهای ژئوپلیتیکی و آینده عضویت اوکراین در ناتو
اصرار اوکراین بر عضویت در ناتو تنها یک مطالبه سیاسی نیست، بلکه بخشی از استراتژی بلندمدت کییف برای تضمین امنیت و حاکمیت ملی در برابر تهدیدات آتی روسیه محسوب میشود. از دیدگاه اوکراین، عضویت در ناتو تنها راهی است که میتواند به طور دائمی از حملات مشابه جلوگیری کند. با این حال، این موضوع دارای پیامدهای گسترده ژئوپلیتیکی است:
تشدید رقابت با روسیه: روسیه همواره گسترش ناتو به سمت شرق را خط قرمز امنیتی خود دانسته و عضویت اوکراین را تهدیدی مستقیم برای منافع خود تلقی میکند. این مسئله میتواند به تشدید رقابتهای نظامی و تنشهای منطقهای منجر شود.
بازآرایی امنیت اروپا: پذیرش اوکراین در ناتو، منجر به بازآرایی اساسی معماری امنیتی اروپا خواهد شد و میتواند قطببندیهای جدیدی را در قاره ایجاد کند.
بحث بر سر تضمینهای امنیتی جایگزین: برخی از متحدان غربی به جای عضویت کامل در ناتو، پیشنهاد ارائه تضمینهای امنیتی دوجانبه یا چندجانبه به اوکراین را مطرح کردهاند تا از وارد شدن ناتو به درگیری مستقیم با روسیه جلوگیری شود. با این حال، کییف این تضمینها را کافی نمیداند و بر عضویت کامل اصرار دارد.
موضع قاطع اوکراین در قبال عضویت در ناتو و رد طرحهای صلح که این بند را نادیده میگیرند، نشاندهنده عزم این کشور برای تعیین آینده امنیتی خود است. این پافشاری، در کانون مذاکرات و تحولات ژئوپلیتیکی آتی قرار خواهد گرفت و میتواند سرنوشت جنگ و امنیت قاره اروپا را دگرگون کند.
مطالب مرتبط
- مجلس شورای اسلامی طرح تعیین سقف مهریه را به طور جدی بررسی میکند
- تغذیه هدفمند سپر دفاعی بدن در روزهای آلودگی هوا میشود
- مجلس شورای اسلامی تفحص از سامانههای فروش فیلترشکن را امروز آغاز میکند
- فرسودگی ۶۰ درصدی ناوگان آمبولانس کرمان؛ زنگ خطر برای اورژانس جادهای استان به صدا درآمد
آرمان عطایی
من فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت میکنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.