در گفت‌وگوی اخیر یک منبع رسمی سوری با الجزیره، دمشق تأکید کرد تا زمانی که نیروهای اسرائیلی به مواضع پیش از ۸ دسامبر بازنگردند، هیچ توافق امنیتی امضا نخواهد شد. این شرط اساسی مبنای هر مذاکره آتی است و از نظر سوریه تنها در چارچوب توافق آتش‌بس ۱۹۷۴ قابل ارزیابی است.
چهارچوب مورد مطالبه سوریه
مهم‌ترین شروط دمشق برای امضای هر توافق امنیتی عبارتند از:
- عقب‌نشینی کامل ارتش اسرائیل به خطوط تعیین‌شده در توافق سال ۱۹۷۴
- تضمین حاکمیت ملی سوریه و رفع تهدیدات نظامی مکرر از مرزهای شمالی
سوریه با اشاره به تاریخچه بحران جولان و بی‌نتیجه ماندن چند دور مذاکره، می‌گوید بدون بازگشت به این چهارچوب، امضای توافقی صرفاً اعلامی بی‌فایده است.
پیشنهادی که تل‌آویو ارائه داد
طبق گزارش آکسیوس، اسرائیل طرحی مفصل شامل تقسیم‌ِبندی جنوب غرب دمشق تا مرز اشغالی به سه منطقه با سطوح امنیتی متفاوت مطرح کرده است. ویژگی‌های کلیدی این پیشنهاد:
- گسترش منطقه حائل در خاک سوریه و ممنوعیت استقرار یگان‌های زرهی و سلاح‌های سنگین
- ایجاد پست‌های نظارتی مشترک و دوربین‌های مداربسته برای پایش لحظه‌ای فعالیت‌های نظامی
این طرح با محوریت تقویت حضور کم‌هزینه اسرائیل و حفظ بازدارندگی طراحی شده، اما به نظر می‌رسد با شروط دمشق در تناقض باشد.
چشم‌انداز و نقش میانجی‌ها
با ورود آمریکا از طریق فرستاده‌ای مانند تام باراک، احتمال دارد اختلاف دو طرف به گفت‌وگوهای فنی‌تر سوق پیدا کند. هرچند واشینگتن و چند کشور اروپایی همچنان خواهان ثبات در مرزهای شمالی اسرائیل و جلوگیری از نفوذ گروه‌های مسلح‌اند، دمشق خواستار پایان‌دادن قطعی به هر گونه عملیات نظامی در عمق خاک خود است.
در نهایت، پیچیدگی وضعیت جولان و تداوم اختلاف‌نظرها پیرامون خطوط آتش‌بس ۱۹۷۴ باعث شده دورنمای توافق نهایی همچنان غبارآلود باقی بماند؛ مگر آنکه اراده سیاسی کافی در تل‌آویو و دمشق برای پذیرش حداقل‌های طرح ترک مخاصمه شکل بگیرد.
آرمان عطایی
من فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.
