بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وضعیت جوی پایتخت در حال تغییر است و میانگین شاخص کیفیت هوا (AQI) هم‌اکنون به مرز شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس رسیده است. این وضعیت، هشداری جدی برای ساکنان تهران به شمار می‌رود، به ویژه افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای، سالمندان و کودکان.
در ۲۴ ساعت گذشته، آلاینده اصلی هوای تهران «ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون» با میانگین ۷۵ بوده که نشان‌دهنده کیفیت هوای قابل قبول در آن بازه زمانی است. با این حال، با گذشت زمان و تغییر شرایط جوی، غلظت این آلاینده افزایش یافته و بر اساس آخرین سنجش‌ها، میانگین کنونی ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون به ۱۰۰ رسیده است که در محدوده کیفیت هوای قابل قبول قرار می‌گیرد اما با اندکی افزایش، وارد وضعیت نارنجی یا «ناسالم برای گروه‌های حساس» خواهد شد.
نگاهی به آمار کیفیت هوای تهران از ابتدای سال جاری نشان می‌دهد که از مجموع روزهای سپری شده، ۶ روز هوا در شرایط پاک، ۴۲ روز در وضعیت قابل قبول و ۶ روز نیز برای گروه‌های حساس ناسالم بوده است. این آمار، اگرچه نشان‌دهنده غالب بودن روزهای با کیفیت نسبتاً خوب است، اما هشدارهای مقطعی در خصوص افزایش آلاینده‌ها و رسیدن به وضعیت نارنجی را نباید نادیده گرفت.
برای درک بهتر وضعیت کیفیت هوا، شاخص AQI به شش دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- ۰ تا ۵۰: پاک (سبز) – بهترین شرایط برای انجام فعالیت‌های مختلف در فضای باز.
- ۵۱ تا ۱۰۰: قابل قبول یا متوسط (زرد) – کیفیت هوا در این محدوده معمولاً برای عموم مردم مشکل‌ساز نیست، اما ممکن است برخی افراد حساس به آلاینده‌ها، علائم خفیفی را تجربه کنند.
- ۱۰۱ تا ۱۵۰: ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی) – در این وضعیت، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، کودکان، سالمندان و زنان باردار باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین در فضای باز خودداری کنند و سایر افراد نیز باید میزان فعالیت خود را کاهش دهند.
- ۱۵۱ تا ۲۰۰: ناسالم (قرمز) – در این شرایط، کیفیت هوا برای عموم مردم ناسالم است و توصیه می‌شود همگان از فعالیت‌های طولانی در فضای باز اجتناب کنند.
- ۲۰۱ تا ۳۰۰: بسیار ناسالم (بنفش) – وضعیت اضطراری که در آن احتمال بروز عوارض جدی برای سلامتی افزایش می‌یابد و توصیه اکید بر ماندن در منازل و عدم خروج غیرضروری است.
- ۳۰۱ تا ۵۰۰: خطرناک (قهوه‌ای) – بالاترین سطح آلودگی که تهدید جدی برای سلامت همه افراد جامعه محسوب می‌شود و لازم است اقدامات فوری برای کاهش آلودگی و محافظت از شهروندان انجام شود.
با توجه به قرار گرفتن میانگین شاخص کیفیت هوای تهران در آستانه وضعیت نارنجی، توصیه می‌شود گروه‌های حساس از هم‌اکنون تمهیدات لازم را در نظر بگیرند و در صورت افزایش آلاینده‌ها، از تردد غیرضروری در سطح شهر و انجام فعالیت‌های سنگین در فضای باز خودداری کنند. همچنین، عموم شهروندان نیز باید نسبت به تغییرات کیفیت هوا هوشیار بوده و در صورت لزوم، اقدامات احتیاطی را رعایت نمایند. عواملی نظیر ترافیک سنگین، وارونگی دما و عدم وزش باد می‌توانند به تشدید آلودگی هوا در پایتخت کمک کنند و لازم است مسئولان مربوطه نیز با اتخاذ تدابیر مناسب، از جمله مدیریت ترافیک و اطلاع‌رسانی دقیق به شهروندان، برای پیشگیری از رسیدن وضعیت هوا به شرایط ناسالم تلاش کنند.
