ایلام، ایران – تنگه آبی زینگان، که به عنوان تنها غار روباز ایران شناخته می‌شود و یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان ایلام به شمار می‌رود، با وجود زیبایی‌های بی‌نظیر طبیعی، از چالش‌هایی در زمینه دسترسی رنج می‌برد. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام بر لزوم بهسازی و تأمین اعتبار برای راه دسترسی این پدیده طبیعی تأکید کرده است.
فرزاد شریفی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام، در سخنان خود بیان کرد: “این غار با دالان‌های باریک، قندیل‌های آبی زیبا و آب و هوای خنک، مقصدی عالی برای علاقه‌مندان طبیعت و گردشگران است.” او خاطرنشان کرد که این اثر طبیعی خدادادی با عنوان «تنگه آبی زینگان» در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، که نشان‌دهنده اهمیت ملی و ارزش بالای آن از منظر میراث طبیعی است. (لازم به ذکر است تنگه آبی زینگان در دی ماه ۱۴۰۲ به ثبت ملی رسیده است.)
تضاد شگفت‌انگیز: خنکای بهشت در دل گرمای مهران
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام با بیان اینکه این غار در بخش صالح‌آباد شهرستان مهران واقع شده است و مهران در فصل تابستان دمای بالایی دارد، افزود: “هوای درون غار روباز بسیار خنک است و نمناکی هوا، گرمای بیرون را از یادها می‌برد.” این تضاد دمایی شگفت‌انگیز، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد تنگه زینگان است که آن را به پناهگاهی دلچسب در گرمای سوزان تابستان تبدیل کرده است. اختلاف دمای داخل غار با محیط بیرون، گاه تا ۲۰ الی ۳۰ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد.
چالش راه دسترسی و لزوم سرمایه‌گذاری
شریفی در خصوص موقعیت مکانی تنگه آبی زینگان توضیح داد: “این غار در ۵۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام و ۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر صالح‌آباد واقع است.” وی افزود: “جاده دسترسی آن سرراست است اما نیازمند مرمت و بهسازی است و باید اعتبار آن تأمین شود.” به نظر می‌رسد مسیر دسترسی نهایی به غار، شامل چند کیلومتر جاده خاکی و ناهموار است که عبور با خودروهای سواری را دشوار می‌سازد و نیازمند وسایل نقلیه آفرود یا تراکتورهای محلی است.
وی اضافه کرد: “با شنیدن کلمه غار، یک جای تاریک به ذهن متبادر می‌شود؛ اما تنگه آبی زینگان سربسته و تاریک نیست و یک شکاف در دل کوه است و شگفتی‌های بسیاری دارد.” این ویژگی منحصر به فرد، یعنی “روباز بودن”، سبب شده تا این پدیده به جای “غار” به عنوان “تنگه آبی” شناخته شود و تجربه متفاوتی را برای بازدیدکنندگان رقم بزند. در طول مسیر این تنگه، آب زلالی جریان دارد و گاهی بازدیدکنندگان باید از میان آب عبور کنند که تجربه‌ای هیجان‌انگیز و متفاوت را فراهم می‌آورد.
پتانسیل‌های توسعه گردشگری و چشم‌انداز آینده
توسعه زیرساخت‌های دسترسی به تنگه آبی زینگان، نه تنها به افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی منجر خواهد شد، بلکه می‌تواند به رشد اقتصادی منطقه صالح‌آباد و شهرستان مهران نیز کمک شایانی کند. با توجه به ثبت ملی این اثر طبیعی، امکان جذب بودجه‌های ملی و همچنین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای ایجاد امکانات رفاهی و گردشگری نظیر اقامتگاه‌های بوم‌گردی، رستوران‌های محلی و راهنمایان بومی، بیش از پیش فراهم می‌شود.
همچنین، معرفی بیشتر این جاذبه در سطح ملی و بین‌المللی از طریق رسانه‌ها و تورهای گردشگری، می‌تواند تنگه زینگان را به یکی از مقاصد اصلی طبیعت‌گردی در غرب کشور تبدیل کند. با توجه به اینکه این منطقه در مسیر تردد زائران عتبات عالیات نیز قرار دارد، می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب، فرصت بازدید از این پدیده طبیعی را برای زائران نیز فراهم آورد و به این ترتیب، ظرفیت‌های گردشگری مذهبی و طبیعی را هم‌افزا کرد. حفظ طبیعت بکر و زیبای تنگه زینگان در کنار توسعه زیرساخت‌ها، چالشی است که با مدیریت صحیح می‌توان بر آن فائق آمد و این گوهر ارزشمند طبیعی را برای نسل‌های آینده نیز حفظ نمود.
