تحولات جدید در بازار جهانی نفت حاکی از تغییر احتمالی در سیاستهای تولیدکننده بزرگ این عرصه، عربستان سعودی، دارد. منابع نزدیک به این کشور خبر میدهند که مقامات ریاض به متحدان و تحلیلگران صنعت نفت اعلام کردهاند که دیگر تمایلی به حمایت فعالانه از قیمتها از طریق کاهش بیشتر سطح عرضه ندارند و این آمادگی را دارند که یک دوره طولانی از قیمتهای پایین نفت را تحمل کنند.
این چرخش احتمالی در استراتژی نفتی عربستان میتواند نشاندهنده گرایش به سمت افزایش سطح تولید و تلاش برای گسترش سهم بازار این کشور باشد. چنین اقدامی، تغییری اساسی در رویکرد پنج سال گذشته ریاض به شمار میرود که همواره از طریق کاهش قابل توجه تولید در قالب ائتلاف اوپک پلاس، در جهت ایجاد تعادل در بازار تلاش میکرد.
لازم به ذکر است که محدودیتهای عرضه اعمال شده توسط اوپک پلاس در سالهای اخیر، به طور قابل توجهی از قیمت نفت حمایت کرده و به تبع آن، درآمدهای صادراتی کشورهای تولیدکننده نفت را که اقتصاد بسیاری از آنها به این منبع وابسته است، تقویت نموده بود.
به گفته منابع آگاه، یکی از دلایل اصلی این تغییر رویکرد عربستان، نارضایتی فزاینده ریاض از سطح تولید بالاتر از سهمیه تعیین شده توسط برخی از اعضای اوپک پلاس، به ویژه قزاقستان و عراق، است. پس از تلاشهای مکرر برای وادار ساختن اعضا به رعایت توافقات و جبران مازاد عرضه در ماههای گذشته، به نظر میرسد که عربستان سعودی با احساس ناامیدی، در حال تغییر مسیر است. پیش از این نیز، در ماه مه گذشته، تلاش عربستان برای افزایش تولید فراتر از برنامه اوپک پلاس، به کاهش قیمت نفت به زیر ۶۰ دلار در هر بشکه و رسیدن آن به پایینترین سطح در چهار سال اخیر منجر شده بود.

کاهش قیمت نفت به طور معمول خبر ناگواری برای کشورهایی است که اقتصاد آنها به درآمدهای حاصل از صادرات نفت وابسته است. اگرچه تولیدکنندگانی نظیر عربستان سعودی از هزینه تولید نسبتاً پایینی برخوردارند، اما برای تامین هزینههای گسترده دولت خود، به قیمتهای بالاتر نفت نیازمندند. هنگامی که قیمت نفت کاهش مییابد، بسیاری از کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت برای مدیریت بودجههای خود تحت فشار قرار میگیرند و ناچار به اعمال سیاستهای ریاضتی و کاهش هزینهها میشوند.
با این حال، به نظر میرسد که سعودیها این بار برای مواجهه با چنین سناریویی آمادگی دارند. پنج منبع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتهاند که مقامات سعودی در هفتههای اخیر به متحدان و فعالان بازار اطمینان دادهاند که این کشور میتواند با افزایش استقراض و کاهش برخی از هزینهها، در برابر کاهش قیمتها مقاومت کند. یکی از این منابع حتی اشاره کرده است که سعودیها برای پذیرش قیمتهای پایینتر آماده هستند و ممکن است نیاز به بازنگری و عقبنشینی از برخی پروژههای بزرگ توسعهای خود داشته باشند.
بر اساس گزارشهای صندوق بینالمللی پول (IMF)، قیمت نفت مورد نیاز عربستان سعودی برای رسیدن به تراز بودجه، بالای ۹۰ دلار در هر بشکه تخمین زده میشود که این رقم در مقایسه با سایر تولیدکنندگان بزرگ اوپک مانند امارات متحده عربی، به مراتب بالاتر است.
تحلیلگران بر این باورند که در صورت تداوم کاهش قیمت نفت، عربستان سعودی ممکن است ناگزیر به تعویق انداختن یا کاهش مقیاس برخی از پروژههای بلندپروازانه خود شود. این تغییر رویکرد عربستان میتواند پیامدهای گستردهای برای بازار جهانی نفت و اقتصاد کشورهای تولیدکننده و مصرفکننده به همراه داشته باشد و دورهای از نوسانات و عدم اطمینان را رقم بزند.