By آرمان عطایی زاهدان، سیستان و بلوچستان – در راستای حفظ و معرفی هنرهای سنتی در حال فراموشی، پیش‌تولید مجموعه مستند «سفال هلونچوکان» در استان سیستان و بلوچستان کلید خورد. این مستند با هدف برجسته‌سازی هنر دیرینه سفالگری در روستای هلونچوکان قصرقند، که قدمتی هفت تا نه هزار ساله دارد، به مراحل تولید و چالش‌های صنعتگران این هنر می‌پردازد و به دنبال حفظ هویت فرهنگی و بازیابی این صنعت منحصر به فرد است.
وحیده رخشانی، معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان، با اعلام این خبر، اظهار داشت: “این مجموعه با هدف معرفی و حمایت از هنر رو به فراموشی سفال هلونچوکان در شهرستان قصرقند و همچنین حفظ هویت فرهنگی و بازیابی این صنعت دیرینه، به چگونگی مراحل تولید و بیان مشکلات و دغدغه‌های صنعتگران آن به مخاطبان می‌پردازد.” این گام مهم، نشان از توجه به میراث ناملموس منطقه و تلاش برای انتقال آن به نسل‌های آینده دارد.
معرفی هنر اصیل هلونچوکان به سطوح ملی و بین‌المللی
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه این مستند به همت خانم بهار پورکرمی، یکی از پژوهشگران حوزه صنایع دستی استان و با همکاری معاونت صنایع دستی اداره کل ساخته می‌شود، افزود: “پخش این مستند در شبکه‌های سراسری و استانی هامون و بستر فضای مجازی با هدف معرفی بیش از پیش این هنر در سطوح ملی و بین‌المللی از جمله اهداف ساخت این مستند است.” این اقدام، به خصوص با توجه به پتانسیل بالای این هنر در بازارهای جهانی، می‌تواند به جذب گردشگر و ایجاد فرصت‌های اقتصادی جدید برای ساکنان منطقه کمک کند.
رخشانی اظهار کرد: “این میراث کهن به تازگی به نام استان سیستان و بلوچستان ثبت ملی شده و در صدد ثبت آن در شورای جهانی صنایع دستی تحت نظارت سازمان ملل هستیم.” ثبت ملی و تلاش برای ثبت جهانی، از گام‌های حیاتی در جهت حفاظت، معرفی و بهره‌برداری پایدار از این هنر ارزشمند است. این امر می‌تواند به اعتبار و جایگاه جهانی سفال هلونچوکان بیفزاید و زمینه را برای همکاری‌های بین‌المللی و توسعه این صنعت فراهم آورد.
سفال هلونچوکان: هنر بی‌ابزار و آمیزش طبیعت و دست صنعتگر
روستای هلونچوکان، واقع در بخش مرکزی شهرستان قصرقند در استان سیستان و بلوچستان، مهد این هنر دیرینه است. ساخت سفال در این روستا قدمتی هفت تا نه هزار ساله دارد و از جمله سفال‌های منحصر به فرد کشور محسوب می‌شود. ویژگی متمایز این سفال‌ها، روش ساخت آن‌هاست که صرفاً با دست و بدون بهره‌مندی از هر نوع ابزار و چرخ سفالگری برقی صورت می‌گیرد. نقش‌های روی سفال نیز از آمیزش آب با سنگ و دستان توانای صنعتگر شکل می‌گیرد، که هر قطعه را به اثری یگانه و بی‌نظیر تبدیل می‌کند.
این مستند، فرصتی را فراهم می‌آورد تا نه تنها زیبایی‌ها و پیچیدگی‌های هنر سفالگری هلونچوکان به تصویر کشیده شود، بلکه زندگی و دغدغه‌های هنرمندانی که این هنر را سینه به سینه حفظ کرده‌اند، نیز بازگو شود. این تلاش‌ها، امید را برای احیای کامل و پویایی مجدد این هنر باستانی در دل منطقه و در ابعاد وسیع‌تر، کشور و جهان، زنده می‌کند.
آرمان عطایی
من فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.