رئیس سازمان غذا و دارو با ابراز نگرانی جدی نسبت به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور، از گسترش فزاینده مقاومت میکروبی به عنوان یک چالش بزرگ و هزینه‌بر برای نظام سلامت ایران هشدار داد. مهدی پیرصالحی بر ضرورت اقدام فوری و همه‌جانبه برای مهار این پدیده تاکید کرد و خواستار بازنگری در الگوهای مصرف و همکاری بین‌بخشی شد تا سلامت عمومی و اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها تضمین شود.
مقاومت میکروبی: تهدیدی جهانی و ضرورت اقدام ملی
مقاومت میکروبی، پدیده‌ای جهانی است که در آن میکروب‌ها (باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها) توانایی مقاومت در برابر داروهای ضد میکروبی را که پیشتر برای درمان آن‌ها موثر بوده‌اند، پیدا می‌کنند. این وضعیت که سازمان جهانی بهداشت آن را یکی از ده تهدید اصلی سلامت عمومی جهان معرفی کرده است، باعث می‌شود عفونت‌های رایج به سختی درمان شوند، طول دوره بیماری و بستری در بیمارستان افزایش یابد و در نهایت به افزایش مرگ و میر و بالا رفتن چشمگیر هزینه‌های درمانی منجر شود. مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، در پیامی به مناسبت هفته جهانی آگاهی از مقاومت میکروبی، تصریح کرد که این چالش نه تنها در سطح بین‌المللی، بلکه در ایران نیز ابعاد نگران‌کننده‌ای به خود گرفته است و نیاز به توجه فوری دارد.
مصرف بالای آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران؛ زنگ خطر برای سلامت عمومی
آمارها نشان می‌دهد که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران به طور قابل توجهی بالاتر از میانگین جهانی است. این آمار نگران‌کننده، به عنوان یکی از عوامل اصلی گسترش مقاومت میکروبی در کشور شناخته می‌شود. رئیس سازمان غذا و دارو تاکید کرد که این مصرف بی‌رویه، نه تنها در حوزه انسانی و تجویزهای پزشکی، بلکه در دامداری و کشاورزی نیز به وفور مشاهده می‌شود. استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها در دام و طیور برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها یا حتی به عنوان محرک رشد، می‌تواند منجر به ایجاد سویه‌های مقاوم در حیوانات شده و سپس از طریق زنجیره غذایی به انسان منتقل شود و چالش مقاومت میکروبی را پیچیده‌تر کند. این روند نه تنها به افزایش هزینه‌های درمانی برای مقابله با عفونت‌های مقاوم می‌انجامد، بلکه اثربخشی داروهای نجات‌بخش را نیز به خطر می‌اندازد.
راهکارهای مهار مقاومت میکروبی: از آموزش تا همکاری بین‌بخشی
مهار روند رو به رشد مقاومت میکروبی مستلزم یک رویکرد جامع و چندوجهی است که شامل اقدامات پیشگیرانه، آموزشی و نظارتی می‌شود. پیرصالحی در این زمینه به نکات زیر اشاره کرد:
اصلاح الگوی مصرف و تجویز منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها: این شامل آموزش پزشکان برای تجویز دقیق و بر اساس نیاز واقعی و آگاهی‌بخشی به عموم مردم برای پرهیز از مصرف خودسرانه یا قطع زودهنگام دوره درمان است.
تقویت آموزش عمومی: افزایش آگاهی مردم درباره خطرات مصرف نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها، اهمیت تکمیل دوره درمان، و راه‌های پیشگیری از عفونت‌ها.
همکاری بین‌بخشی و رویکرد سلامت یکپارچه (One Health): مشارکت فعال و هماهنگ سازمان‌هایی نظیر سازمان دامپزشکی و وزارت جهاد کشاورزی برای کنترل مصرف آنتی‌بیوتیک در دامداری‌ها و مزارع ضروری است. رویکرد "سلامت یکپارچه" بر این اصل استوار است که سلامت انسان، حیوان و محیط زیست به هم پیوسته است و حل چالش‌هایی مانند مقاومت میکروبی نیازمند همکاری فراگیر در این سه حوزه است.
رئیس سازمان غذا و دارو همچنین تأکید کرد که پایش مداوم زنجیره تولید دارو و بهینه‌سازی سیاست‌های دارویی نیز از ارکان اصلی پیشگیری از گسترش مقاومت میکروبی است. سازمان غذا و دارو در این مسیر برنامه‌های نظارتی و آموزشی خود را به طور جدی تقویت کرده است.
شعار هفته جهانی و تعهد سازمان غذا و دارو در برابر مقاومت میکروبی
با توجه به شعار امسال هفته جهانی آگاهی از مقاومت میکروبی که "اقدام کنونی، حفاظت از امروز، تضمین آینده" انتخاب شده است، سازمان غذا و دارو تعهد خود را برای تقویت برنامه‌های نظارتی و آموزشی در این راستا اعلام کرده است. پیرصالحی تأکید کرد که مشارکت عمومی و مسئولیت‌پذیری تمامی دستگاه‌ها و افراد جامعه، امروز را برای ما ایمن‌تر و آینده‌ای مطمئن‌تر در برابر چالش مقاومت میکروبی تضمین خواهد کرد. این رویکرد جمعی می‌تواند به حفظ اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان گنجینه‌ای ارزشمند برای بشریت کمک کرده و سلامت نسل‌های آینده را تضمین کند.
مطالب مرتبط
- واقعیت «گلودرد تیغی» و زیرسویه‌های اُمیکرون
- چرا زنان بیش از مردان در معرض افسردگی فصلی قرار دارند؟
- بیمارستان ۵۵۰ تختخوابی کرمانشاه تا سه سال آینده تکمیل می‌شود
- بیمارستان ۵۵۰ تختخوابی کرمانشاه تا سه سال آینده تکمیل می‌شود
آرمان عطایی
من فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.