با تشدید معضل آلودگی هوا در کلان‌شهرها، حفظ سلامت عمومی به یکی از دغدغه‌های اصلی تبدیل شده است. در این میان، نقش تغذیه مناسب به عنوان یک راهکار پیشگیرانه و محافظتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی تاکید می‌کند که با اتخاذ یک رژیم غذایی آگاهانه می‌توان اثرات مخرب آلاینده‌ها بر بدن را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
<br/>
اهمیت آب و مایعات؛ خط مقدم دفاعی در تغذیه در آلودگی هوا
یکی از ساده‌ترین و در عین حال موثرترین راه‌ها برای مقابله با اثرات آلودگی هوا، تامین کافی مایعات بدن است. غزاله اسلامیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، توصیه می‌کند که مصرف حداقل ۸ لیوان آب در طول روز ضروری است. مایعات به دفع سموم و آلاینده‌ها از بدن کمک کرده و سیستم گردش خون را بهبود می‌بخشند.
آب‌میوه‌های طبیعی: جایگزینی آب‌میوه‌های صنعتی با انواع طبیعی، به‌ویژه آن‌هایی که حاوی ویتامین C بالا هستند، می‌تواند نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی ایفا کند.
محدودیت کافئین: مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی کافئین بالا نظیر قهوه، چای پررنگ، نسکافه، نوشابه‌های گازدار و شکلات تلخ باید به حداقل برسد، زیرا این مواد می‌توانند باعث افزایش دفع آب از بدن و تشدید کم‌آبی شوند که در شرایط آلودگی هوا مطلوب نیست.
<br/>
ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها؛ تقویت‌کننده سیستم ایمنی در برابر آلاینده‌ها
مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها، نقش حیاتی در خنثی کردن رادیکال‌های آزاد ناشی از آلودگی هوا دارند و سلول‌های بدن را در برابر آسیب محافظت می‌کنند.
ویتامین A: مصرف میوه‌ها و سبزیجات زرد و نارنجی رنگ مانند کدو حلوایی، هویج، فلفل دلمه‌های رنگی، خرمالو و نارنگی، به دلیل غنی بودن از ویتامین A، به محافظت از سیستم تنفسی و مخاط‌ها کمک می‌کند.
ویتامین C: لیموترش تازه، مرکبات (پرتقال، لیموشیرین، نارنگی) و کیوی منابع عالی ویتامین C هستند که به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک می‌کنند. برای افرادی که در محیط‌های باز مشغول به کار هستند، مصرف روزانه یک عدد مکمل یا قرص جوشان ویتامین C می‌تواند بسیار مفید باشد.
ویتامین E: دریافت منابع غذایی حاوی ویتامین E نیز در بازسازی سلول‌های آسیب‌دیده و محافظت از غشای سلولی نقش دارد و در مقابله با اثرات منفی آلودگی هوا مؤثر است.
<br/>
امگا ۳ و لبنیات؛ تغذیه در آلودگی هوا برای افزایش مقاومت بدن
برخی گروه‌های غذایی با تقویت عمومی بدن و کاهش التهاب، مقاومت بدن را در برابر آلودگی هوا افزایش می‌دهند.
اسیدهای چرب امگا ۳: افزایش مصرف منابع غذایی حاوی امگا ۳، از جمله انواع ماهی‌ها، گردو، روغن کانولا (کلزا) و سبزی‌های برگ سبز تیره مانند اسفناج و سبزی خوردن، به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند. امگا ۳ به دلیل خواص ضد التهابی خود، می‌تواند اثرات مضر آلاینده‌ها بر سیستم قلبی-عروقی و تنفسی را تعدیل کند.
شیر و لبنیات: مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی در روزهای آلودگی هوا توصیه می‌شود، اما نباید از دو واحد در روز فراتر رود. لبنیات به ویژه انواع حاوی پروبیوتیک می‌توانند به سلامت دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی کمک کنند. کلسیم موجود در شیر نیز ممکن است در کاهش جذب برخی سموم فلزی نقش داشته باشد.
<br/>
پرهیزهای ضروری در رژیم غذایی آلودگی هوا
در کنار تاکید بر مصرف مواد غذایی مفید، پرهیز از برخی خوراکی‌ها نیز به همان اندازه اهمیت دارد:
غذاهای پرچرب: مصرف غذاهای چرب مانند انواع فست‌فودها، کره، خامه، سرشیر و روغن‌های جامد باید به طور کامل کنار گذاشته شود. چربی‌های اشباع و ترانس می‌توانند باعث افزایش التهاب در بدن شده و به سیستم ایمنی فشار وارد کنند.
غذاهای شیرین صنعتی: از دریافت مواد غذایی شیرین صنعتی از جمله انواع کیک، شیرینی، کلوچه، شکلات، آبنبات و دسرهای حاوی قند و شکر باید پرهیز کرد. قند و شکر فراوان نیز می‌توانند به واکنش‌های التهابی در بدن دامن بزنند.
غذاهای کنسروی و حاوی نگهدارنده: این نوع خوراکی‌ها به دلیل داشتن مواد افزودنی و نگهدارنده، می‌توانند بار سمی بر بدن را افزایش دهند و مصرف آن‌ها در روزهای آلودگی هوا توصیه نمی‌شود.
گوشت قرمز: مصرف گوشت قرمز باید به حداکثر یک تا دو بار در هفته محدود شود.
<br/>
توصیه‌های تکمیلی برای مدیریت آلودگی هوا و سلامت
علاوه بر تغذیه، رعایت نکات دیگر نیز برای حفظ سلامت در شرایط آلودگی هوا ضروری است:
مکمل‌های آهن: افرادی که به کم‌خونی مبتلا هستند و پزشک برایشان مکمل‌های آهن تجویز کرده است، باید داروهای خود را به موقع و با دقت مصرف کنند، زیرا کم‌خونی می‌تواند مقاومت بدن را در برابر آلاینده‌ها کاهش دهد.
ورزش در فضای باز: در روزهایی که هوا آلوده است، به هیچ عنوان در فضای باز ورزش و پیاده‌روی نکنید. فعالیت بدنی شدید در هوای آلوده، باعث افزایش عمق و سرعت تنفس شده و ورود حجم بیشتری از ذرات آلاینده به ریه‌ها را در پی دارد که می‌تواند آسیب‌های جدی به همراه داشته باشد. توصیه می‌شود فعالیت‌های ورزشی به فضای بسته منتقل شوند.
مطالب مرتبط
- مجلس شورای اسلامی تفحص از سامانه‌های فروش فیلترشکن را امروز آغاز می‌کند
- رئیس سازمان هواپیمایی کشوری بر ضرورت بهبود و ارتقای عملکرد ناوگان هواپیمایی آسمان تاکید کرد
- تلاش ناموفق برای فک پابند الکترونیکی به بازداشت مجدد ژایر بولسونارو انجامید
- حمایت گسترده کمیته امداد از ۲۲ هزار نخبه و تدوین بودجه ۱۴۰۵ برای تقویت این مسیر
آرمان عطایی
من فارغ‌التحصیل رشته روزنامه‌نگاری هستم و از همان دوران دانشجویی به حوزه خبر و تحلیل سیاسی علاقه داشتم. فعالیت حرفه‌ای خودم را از سال ۱۳۹۴ با همکاری به عنوان خبرنگار آزاد با نشریات محلی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار میدانی و سپس دبیر سرویس اجتماعی در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش سیاسی در یک مجله خبری معتبر فعالیت می‌کنم و تلاش دارم با تحلیل دقیق وقایع روز، آگاهی مخاطبان را افزایش دهم.